Uluslararası Astronomi Birliği’ne bağlı Küçük Gezegen Merkezi, Güneş Sistemi’nde hareket eden sıra dışı bir nesnenin yıldızlararası kökenli olduğunu doğruladı. 3I/ATLAS adı verilen bu gökcismi, Güneş’e doğru hızla ilerliyor ve bilim dünyasında heyecanla izleniyor.
İlk olarak Haziran ayının son günlerinde, ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System) adlı otomatik gözlem sistemi tarafından fark edilen nesne, geçici olarak A11pl3Z koduyla kayda geçti. Şili, Güney Afrika ve Hawaii’deki teleskopları kullanan sistem, gökyüzünü düzenli olarak tarayarak bu tür hareketli cisimleri saptamaya çalışıyor. 1 Temmuz’da tekrar gözlemlenen nesne, ertesi gün Şili’deki başka bir teleskop tarafından da doğrulandı.
İlk verilere göre, bu kozmik ziyaretçi yaklaşık 20 kilometre genişliğinde olabilir ve saatte yaklaşık 245 bin kilometre gibi etkileyici bir hızla yol alıyor. Hızı ve izlediği rota, onun Güneş Sistemi’ne dışarıdan gelen, yani yıldızlararası bir misafir olabileceğini gösteriyor. Bu da, 3I/ATLAS’ın tarihe geçmesi için yeterli. Çünkü şimdiye kadar yalnızca iki yıldızlararası nesne keşfedildi: 2017’de tespit edilen gizemli Oumuamua ve 2019’da gözlemlenen 2I/Borisov kuyruklu yıldızı. Her ikisi de bilim çevrelerinde büyük ilgi uyandırmış, özellikle Oumuamua’nın doğası üzerine halen net bir fikir birliğine varılamamıştı.
Yeni keşif de benzer şekilde pek çok soruyu beraberinde getiriyor. Şu an Dünya’dan yaklaşık 3,8 astronomik birim uzaklıkta bulunan 3I/ATLAS, 3 Ekim’de Mars’a oldukça yaklaşacak. Bu mesafe, Kızıl Gezegen’in yörüngesindeki uzay araçlarının onu doğrudan gözlemleyebilmesi için yeterli olabilir. Ardından, 29 Ekim’de Güneş’e, 30 Ekim’de ise Dünya’ya en yakın konumuna ulaşacak. Her iki noktada da yaklaşık 1,35 astronomik birim uzaklıkta olması bekleniyor.
Bu hızlı yolcunun Dünya’yla çarpışma riski yok. Ancak bu, bilim insanlarının ilgisini azaltmıyor. Tersine, böylesine nadir bir nesne, Güneş Sistemi dışındaki bölgelerden gelen maddeler hakkında bilgi edinmek için eşsiz bir fırsat sunuyor. Önümüzdeki aylarda, güçlü gözlemevlerinin devreye girmesiyle 3I/ATLAS hakkında çok daha fazla bilgi toplanabilir. Özellikle Vera C. Rubin Gözlemevi ve James Webb Uzay Teleskobu, bu gizemli cismi incelemek için devreye girebilir.
